Είμαι απολύτως σίγουρος ότι όλοι σας γνωρίζετε τι σημαίνει η λέξη “πνευματικότητα”. Κατ’ ακρίβεια είμαι τόσο βέβαιος που απλά θα παραθέσω μια γενική ερμηνεία, έτσι για να σας φρεσκάρω την διαυγή υπόληψη των πολύτιμων αξιών σας. Πνευματικότητα λοιπόν, είναι η απόλυτη ή άυλη πραγματικότητα, ένα εσωτερικό μονοπάτι, το οποίο επιτρέπει στο άτομο να ανακαλύψει την υπόσταση της ύπαρξης του, τις βαθύτερες αξίες και το νόημα για το οποίο ζει.
Ο πρώιμος άνθρωπος κατέβηκε από τα δέντρα πριν μερικά εκατομμύρια χρόνια. Με το που κατέβηκε προσπαθούσε πάντα να επιβιώσει μέσα από ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που ήταν κάθε άλλο παρά φιλικό. Προικισμένος με τον ξεχωριστό διογκωμένο εμπρόσθιο λοβό, πάντοτε πείσμωνε να υπερτερήσει των υπολοίπων φτωχών χαρακτηριστικών του, όπως η άθλια όραση και η μηδενική όσφρηση σε σχέση με τα άλλα ζώα.
Επενδύοντας λοιπόν στην εγκεφαλική του διάπλαση έσπαζε καρύδες, έκανε εργαλεία και όταν έβλεπε κάτι που δεν μπορούσε να το εξηγήσει ή ήταν πάνω από την κατανόηση του απλά του έδινε την ερμηνεία “θεός” και στην ελεύθερη του ώρα συλλογιζόταν μέσα από βαθιά κατάνυξη για τα μυστήρια τα οποία σκέπαζαν την σκληρή του πραγματικότητα.
Αυτός ήταν ο πρώτος πνευματικός άνθρωπος. Μεταγενέστερα, αυτοί που μπορούσαν να αρθρώσουν 2 λέξεις παραπάνω από τους άλλους αποκόμισαν και κάποιο ανώτερο πνευματικό αξίωμα και μαζί με τον πολυτάλαντο κυνηγό/αρχηγό της παρέας δημιούργησαν την πρώτη κοινωνία. Όσο ο πνευματικός μιλούσε με λόγια του αέρα μέσα από την άγνοια του ο κυνηγός και οι άλλοι προσπαθούσαν να κάνουν εργαλεία όπως τόξα, τροχούς που βοηθούσαν στην κατανόηση του περιβάλλοντος τους αλλά και στην επιβίωση. Λίγο πολύ αυτό συμβαίνει και σήμερα.
Οι πνευματικοί υπάρχουν και ζούνε σαν βδέλλες σε ολόκληρο τον κόσμο. Πολλές φορές θα τους δείτε να λιάζονται πάνω σε μια πέτρα, άλλοτε να κρατούν βασιλικά σκήπτρα αλλά γενικά ποτέ δεν είναι παραγωγικοί στο σύνολο παρά μόνο για να χαϊδεύουν τα αδαή αυτιά των ανθρώπων και να τους προσφέρουν κάποια ικανοποίηση που δήθεν θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν την φύση τους.
Η ειρωνεία είναι ότι αυτά τα άτομα δεν είναι πνευματικοί αλλά απλοί τσαρλατάνοι που βαριούνται να κάνουν κάτι και κοροϊδεύουν τον κόσμο με λόγια για δήθεν ύπαρξη ενός ανώτερου νοήματος, πνεύματος, σκοπού ή ότι άλλης ανοησίας φανταστούν. Αυτοί δεν προσφέρουν κάτι παραγωγικά ουσιαστικό στην κοινωνία. Αντιθέτως εισπράττουν δισεκατομμύρια σε λεφτά, έχουν πολιτική δύναμη και γεμίζουν τα αφτιά του κάθε ανθρώπου με κάθε λογής ψέμα.
Όλοι αυτοί φροντίζουν τις υπηρεσίες τους να τις ανταμείβονται χωρίς να το παίρνουμε είδηση. Ονομάζονται εκκλησίες, βίβλοι, βούδες, κοράνια, αστρολογίες, ομοιοπαθητικές οι μύθοι του Ηρακλή ή οι βίοι των αγίων. Το παζάρι είναι γεμάτο και φροντίζει αν δεν ψωνίσουμε από το ένα θα πάρετε από το άλλο. Έτσι για αυτούς που δεν παίρνετε από υπονοούμενα και θα πείτε “Εγώ δεν πιστεύω αυτά που λένε οι παπάδες, αλλά πιστεύω σε μια ανώτερη δύναμη/υπόσταση”, εσείς φροντίζετε να πάρετε βιβλία από άλλους τσαρλατάνους που απλά κάνουν τον φανταστικό σας φίλο λιγότερο “δογματικό” και πολύ ποιο “ποιητικό”.
Ένα παράδειγμα που έκανε “μπάμ” στην ηθελημένη ηλιθιότητα του ανθρώπου είναι το βιβλίο “Το Μυστικό” , που με λίγα λόγια περιγράφει πως το σύμπαν των δισεκατομμυρίων γαλαξιών με τα τρισεκατομμύρια αστέρια συνωμοτεί απλά για να αποκτήσετε την δουλειά των ονείρων σας ενώ 16.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από την πείνα και 75% του πλανήτη δεν έχει επί καθημερινής βάσεως στέγη, φαγητό και νερό.
Το “Μυστικό” υποστηρίζει ότι, όταν θέλεις κάτι, όλα γυρίζουν γύρω από εσένα για να το αποκτήσεις. Ο συγγραφέας όμως ξεχνά ότι τα άτομα που μπορούν να αγοράσουν το βιβλίο του και που βρίσκουν σημασία μέσα από αυτό (και έχουν στοιχειώδη εκπαίδευση), είναι λιγότερο από το 5% του πλανήτη. Δηλαδή “Το Μυστικό” δουλεύει όταν είσαι το κεφάλι σου είναι φυτεμένο μέσα σε μια τρύπα στην γη. Θα μου πείτε ότι είμαι αφελής, αποκρουστικός και μηδενιστής!, και ότι η πνευματικότητα χρειάζεται στην ζωή του ανθρώπου ότι και αν είναι αυτό. Να το πάρει το ποτάμι. Θα συμφωνήσω μαζί σας, αλλά τουλάχιστον ας κατανοήσουμε μαζί τι εστί “πνευματικότητα” και τι εστί “οκνηρική φαντασιοπληκτική απάθεια”.
Πνευματικοί υπάρχουν. Είναι παντού. Αλλά δεν είναι αυτοί που το φωνάζουν. Κατ’ ακρίβεια τόσο τους υποτιμάμε πολλές φορές, που τους βρίσκουμε κρύους και εντελώς αντίθετους από τον άξονα της “πνευματικότητας”. Οι αληθινοί πνευματικοί είναι αυτοί που έκαναν τον τροχό και ταξίδεψαν από την μια άκρη της χώρας μέχρι την άλλη, αυτοί που κατασκεύασαν ένα καράβι, ένα σχοινί, ένα κουπί και ανακάλυψαν ηπείρους.
Αληθινός πνευματικός είναι ο επιστήμονας που μια μέρα ονειρεύτηκε να επικοινωνήσει με ένα άλλο άνθρωπο στην άλλη άκρη του κόσμου και αντί να κάθεται πάνω σε μια πέτρα και να μασουλά μανιτάρια προσπαθώντας να πιστέψει στις φαντασιώσεις του, έστρωσε το κωλαράκι του, σκέφτηκε, και κατασκεύασε έναν υπολογιστή με μια οθόνη και ένα μικρόφωνο για να τα κάνει όλα αυτά πραγματικότητα.
Ποιο απλά. Έχουμε 2 άτομα. Και οι δύο φαντάζονται 2 πιθανότητες. Ο ένας κάθεται και κωλοβαρά και προσπαθεί να πείσει τους άλλους πως να κλείσουν τα μάτια για να έχουν την ίδια φαντασιοπληξία. Ο άλλος παίρνει σφυρί και κατσαβίδι και αρχίζει να το χτίζει και να το κάνει πραγματικότητα. Ποιος είναι ο άθλιος της υπόθεσης; Ποιος κάνει τις φαντασιώσεις πραγματικότητα και ποιος απλά τις υπαινίσσεται επειδή βαριέται ή θέλει σημασία και συντροφιά στην τρέλα του;
Ακούμε για τον Α γκουρού και τον Β γκουρού που έχει ικανότητες τηλεπάθειας, αστρικό σώμα, ψυχική επικοινωνία, συνταγές με το πως να γίνετε “ένα με το σύμπαν”, να ταξιδέψετε στα αστέρια μέσω του μυαλού και ότι άλλη μαλακία μπορεί να χωρέσει το καφάσι μας απλά για να χαϊδεύουν την άγνοια και την φαντασίωση μας. Αυτές οι ασυναρτησίες καταρρίφθηκαν από την επιστήμη εδώ και δεκαετίες αλλά εξακολουθούν αυτού του είδους τα βιβλία να είναι σε τετραπλάσιο αριθμό από τα επιστημονικά στις βιβλιοθήκες! Δεν είναι βλάκες οι εκδότες, αλλά οκνηροί οι αναγνώστες που διαλέγουν να διαβάσουν ένα βιβλίο που μοναχά αυνανίζει την φαντασία και την άγνοια τους. Θέλoυμε να πάτε στα αστέρια; Οι επιστήμονες μας έβαλαν μάτια στο σύμπαν. Ονομάζετε Τηλεσκόπιο “Χάμπλ”.
Θέλουμε να γίνουμε “ένα” με όλο τον κόσμο; Ονομάζεται “διαδίκτυο” και είναι μέσα σε κάθε σπίτι και κάθε γωνιά του δρόμου. Θέλουμε ψυχική επικοινωνία; Ας ανοίξουμε ένα επιστημονικό βιβλίο για να μάθουμε ποιοι είμαστε βιολογικά και νευρολογικά. Όταν ο κάθε άνθρωπος καθίσει με όρεξη να διαβάσει επιστήμη και τεχνολογία θα καταρτιστεί πνευματικά όσο ποτέ, πέρα από κάθε οκνηρή παπαδιά, πέρα από κάθε τσαρλατάνο γκουρού.
Οι βιβλιοθήκες είναι γεμάτες. Η μόνη δικαιολογία στον 21ο αιώνα να πιστεύει ο άνθρωπος σε πνεύματα, ψυχές, άυλες δυνάμεις και κουρουφέξαλλα είναι η άγνοια και η βαριεστημάρα να καθίσει με όρεξη κάτω και να μάθει δυο πράγματα παραπάνω. Το να χτίζουμε θεότητες και δυνάμεις και αστρικά σώματα χωρίς κατανόηση των επιστημών είναι σαν ένα μωρό που χτίζει την κοσμοθεωρία του με υπόληψη το Άγιο Βασίλη ως κεντρικό άξονα νοήματος στην ζωή του.
Ας μην αναρωτιόμαστε τι πάει στραβά στην κοινωνία όταν βλέπουμε τους παπάδες με τα εκατομμύρια και τις καταχρήσεις τους. Δεν φταίνε αυτοί. Αυτοί είναι επιχειρηματίες όπως ο κάθε επιχειρηματίας που απλά επιδιώκει το κέρδος. Οι υπαίτιοι εμείς είμαστε που διδάσκουμε στα παιδιά μας να στραβώνονται μέσα από τα ίδια μέσα που στραβωθήκαμε εμείς. Ναι, μας κοροϊδεύουν εδώ και 2,000 χρόνια με μόνο τους όπλο της άγνοια μας. Ας δώσουμε στο παιδί μας ένα βιβλίο επιστήμης και ας το αφήσουμε όταν ενηλικιωθεί να διαλέξει από μόνο του αν θέλει να έχει ένα ή δέκα φανταστικούς φίλους ή να πιστεύει σε γκουρού και τσαρλατάνους. Το να τον βουτάμε με την βία σε μια κολυμβήθρα άγνοιας γιατί η κοσμοθεωρία μας είναι κληρονομική το καταδικάζουμε στο σκοτάδι πριν καν ανοίξει τα μάτια του.
- Κυριάκος Παπασπύρου