Μετά από δύο εξαιρετικά μεγάλες -και εξαιρετικά κουραστικές- συζητήσεις που έγιναν πρόσφατα στον όμιλο, αποφάσισα να δώσω ένα σύντομο, εικονικό “διάλογο” ανάμεσα σε ένα νέο μέλος (ΝΜ) που έχει θέμα με το πώς αντιμετωπίζουμε την θρησκεία και ένα παλιό μέλος (ΠΜ) που του εξηγεί, όπου θα παραπέμψω στις κατάλληλες πηγές ώστε να λυθούν τυχόν απορίες γενικής φύσης. Ο διάλογος σκοπό έχει να διαβάζεται με καλή ροή.
Τώρα, προφανώς δεν μπορώ να επιβάλω τι θα ειπωθεί και με ποιο τρόπο. Θα παρακαλέσω όμως να αποφευχθεί άλλη μία θρησκευτική συζήτηση, καθώς η ιδέα είναι να συντομεύσουμε μελλοντικές συζητήσεις.
ΝΜ: Ο όμιλος είναι αθεϊστικός, δεν είναι ελεύθερης σκέψης; Οπότε γιατί δεν το βάζετε κατευθείαν στο όνομα να τελειώνουμε.
ΠΜ: Το όνομα του ομίλου είναι ακριβώς σωστό. Σε πρώτη φάση, καλό είναι να διαβάσεις την περιγραφή στην σελίδα του group στο Facebook, που σε παραπέμπει και στο F.A.Q. ώστε να δεις αρκετές ερωτήσεις που εμφανίζονται συχνά.
Αν χρειάζεσαι παράδειγμα για να το καταλάβεις, εφόσον ο όμιλος σκοπό έχει την υγεία του τρόπου σκέψης, θα σου πω ότι το να λες ένα όμιλο για την καλή σωματική υγεία αντικαπνιστικό. Είναι πολύ περισσότερα.
ΝΜ: Καλά, δεν είναι ΜΟΝΟ αθεϊστικός, αλλά είναι ΚΥΡΙΩΣ αθεϊστικός.
ΠΜ: Καλοσώρισες στον κόσμο των λογικών σφαλμάτων (Logical Fallacies Wikipedia page). Μια γραφική τους σύνοψη μπορεί να βρεθεί στον όμιλο (Λογικά Σφάλματα με Εικόνες). Στον όμιλο συζητούνται πάρα πολλά θέματα. Επιστήμη, τεχνολογία, εκπαίδευση, φιλοσοφία, θρησκεία, ισότητα των φύλων και δικαιώματα ΛΟΑΤ, για να αναφέρω μερικά. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η θρησκεία είναι το θέμα με τις πιο έντονες και πιο συχνές *συζητήσεις*, οπότε οι σχετικές δημοσιεύσεις, λόγω της πολιτικής του Facebook να ανεβάζει το θέμα με το πιο πρόσφατο σχόλιο στην κορυφή, φιγουράρουν συνήθως στις πάνω πάνω θέσεις.
ΝΜ: Εντάξει, δέχομαι ότι δεν είναι μόνο αθεϊστικός, ούτε καν κυρίως αθεϊστικός. Γιατί τόσο έντονα αθεϊστικός;
ΠΜ: Επιγραμματικά, επειδή η θρησκεία δηλητηριάζει τα πάντα. Για να φέρω άλλο ένα παραλληλισμό με την σωματική υγεία, σκέψου έναν χρόνιο αλκοολικό. Μπορεί να έχει διάτρηση στομάχου, κίρρωση ήπατος, νεφρική ανεπάρκεια και όλα αυτά είναι σοβαρά προβλήματα. *Αιτία* όμως των προβλημάτων του, “ρίζα του κακού” είναι το ποτό. Τα υπόλοιπα απλά πηγάζουν από αυτό. Είναι επομένως λογική και σχετική όποια επιμονή του περιβάλλοντός του να σταματήσει να πίνει.
ΝΜ: Εντάξει, οι οργανωμένες θρησκείες είναι κακές. Η ατομική πίστη όμως;
ΠΜ: Το θέμα έχει συζητηθεί εξαντλητικά πάνω από μία φορά στο παρελθόν. Αν δεν σε κάλυψαν τα F.A.Q. (τα οποία ελπίζω να διάβασες) τότε περίμενε λίγο στην επόμενη συζήτηση και θα πάρεις απάντηση στο θέμα. Πολύ σύντομα θα σου πω ότι η προθυμία των ανθρώπων να δεχτούν κάτι χωρίς αποδείξεις είναι που δίνει στις θρησκείες τη δύναμή τους.
ΝΜ: Μα δεν μπορείτε να αποδείξετε την ύπαρξη ή μη του θεού.
ΠΜ: Είναι πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να αποδείξουμε. Νομίζω ο αριθμός τείνει στο άπειρο. Το θέμα είναι ότι για τα περισσότερα από αυτά και εσύ φέρεσαι όπως εμείς. Τα απορρίπτεις μέχρι να έχεις αποδείξεις ότι ισχύουν. Αν σου πω για παράδειγμα ότι είμαι τραπεζίτης και έχω ένα καταπληκτικό σχέδιο επενδύσεων θα μου δώσεις τα λεφτά σου χωρίς να στο αποδείξω; Αν σου πω ότι είμαι καταπληκτικός χειρούργος, θα με αφήσεις να σου κάνω επέμβαση χωρίς να δεις πτυχίο; (αν απάντησες ναι σε μία από τις δύο ερωτήσεις, σε ενημερώνω ότι πέρασες το τεστ και έχω μια καταπληκτική προσφορά για την γέφυρα του Ρίου.) Μόνο για την θρησκεία που σου έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου από παιδί να δέχεσαι χωρίς αμφισβήτηση, διότι η τυφλή υπακοή “διότι έτσι” εξυπηρετούσε και τους γονείς σου, μην ξεχνιόμαστε, δείχνεις προθυμία να πιστέψεις σε κάτι χωρίς να έχεις αποδείξεις. Ακόμη κι αν ξέφυγες από την ίδια την θρησκεία, συνήθως υπάρχει σαν κατάλοιπο η αποδοχή της έννοιας της θρησκείας. Στον όμιλο προτιμούμε λοιπόν να μιλούμε με στοιχεία. Αν θέλεις να παίξεις το χαρτί “προσωπική αποκάλυψη / αίσθηση” τότε δέξου ότι οι αποδείξεις σου πιάνουν μόνο σε εσένα διότι απλούστατα δεν μπορούμε να διαβάσουμε το μυαλό σου.
ΝΜ: Είναι κάτι ακόμη που δεν σκεφτήκατε όμως…
ΠΜ: Οχι…
ΝΜ: Μα είναι κάτι που αν…
ΠΜ: Τσου σου λέω…
ΝΜ: Μα…!
ΠΜ: Κοίτα, έχεις δει μία, δύο, άντε δέκα συζητήσεις, όλες από τη σκοπιά του ατόμου που πιστεύει. Όσα άτομα συζητούμε υπέρ του να ζητάς αποδείξεις πριν δεχτείς κάτι, έχουμε δει πολυ περισσότερες. Έχουμε *κάνει* πολύ περισσότερες. Κατά πλειοψηφία μάλιστα τις κάναμε και από τη δική σου σκοπιά, περνώντας όλα τα στάδια πείσματος και ασθενών “επιχειρημάτων”, εύγλωττα και μη. Επιμένω, δώσε χρόνο και απλά παρακολούθησε συζητήσεις και αρκετές απορίες σου θα λυθούν. Αν φυσικά έχεις μία συγκεκριμένη ερώτηση κάνε την, αλλά πριν δώσεις ανταπάντηση, κάτσε και σκέψου τι σου έχει ειπωθεί, πριν πεις το πρώτο πράγμα που σου κατέβηκε στο κεφάλι.
ΝΜ: Είπα τη γνώμη μου τελικά και τώρα με βρίζουν! Γιατί με βρίζουν; Δεν ξέρουν ότι είναι αναποτελεσματικό;
ΠΜ: Κατ’ αρχάς, κανένα μέλος δεν σου πουλάει κάτι. Σου λέμε την αλήθεια, οπότε δεν μας νοιάζει και να την φτιασιδώσουμε. Ούτε τους ψήφους σου θέλουμε, ούτε τα λεφτά σου (εκτός αν αγόρασες τη γέφυρα του Ρίου, περιμένω κατάθεση). Το να μάθεις να σκέφτεσαι σωστά θα ωφελήσει πρώτα εσένα και μετά το περιβάλλον σου. Αυτό είναι και η μόνη μας ωφέλεια από την προώθηση της ελεύθερης σκέψης, ότι ζούμε σε μια υγιέστερη κοινωνία. Κατά δεύτερον, το κάθε μέλος μιλά όπως θέλει, αρκεί αυτά που λέει να έχουν λογική βάση. Τις λέξεις που ακούς εξάλλου, πληρώνεις 13 ευρώ στον κινηματογράφο για να τις ακούσεις από στόμα σταρ εξάλλου, οπότε δεν μολύναμε και τα παρθένα σου αυτάκια. Κατά τρίτον, υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να σε βρίζουν και στο να χαρακτηρίζουν τα λεγόμενά σου. Το πρώτο είναι κρίση στο άτομο, το δεύτερο είναι κριτική άποψης που εξέφρασες. Κατά τέταρτον και βασικότερο, όπως σου είπα πριν λίγο, ο κάθε ένας από εμάς έχει κάνει τις ίδιες συζητήσεις με τα ίδια επιχειρήματα πολλές φορές. Κάποια στιγμή, άνθρωποι είμαστε, κουράζεσαι να ακούς το ίδιο επιχείρημα με άλλη διατύπωση για δέκατη φορά από το ίδιο άτομο όταν στο έχουν κάνει ήδη είκοσι άτομα πριν από αυτό.
ΝΜ: Δεν ξέρω τι λες, είστε εξίοσυ κακοί με τους θρήσκους που κατηγορείτε.
ΠΜ: Αχ, το αγαπημένο μου “επιχείρημα”. (Πραγματικά έπρεπε να διαβάσεις το κομμάτι με τα λογικά σφάλματα με παραπάνω προσοχή…) Αν είμασταν εξίσου κακοί με τους θρήσκους δεν θα κάναμε αυτή τη συζήτηση. Όσο κι αν αρέσει στους ανθρώπους να λέμε τη γνώμη μας, το ενδεχόμενο να μας βασανίσουν μέχρι θανάτου για να την απαρνηθούμε μοιάζει να μας κάνει απρόθυμους να ανοίξουμε το στοματάκι μας. Μια πιο ακριβής δήλωση είναι ότι ΔΕΝ μιλούμε με την γλύκα που σε συνήθισαν κήρυκες και πολιτικάντηδες τώρα που η δημοκρατία και η αναγέννηση τους αφαίρεσαν τα δόντια. Μην ξεγελιέσαι, το απαλό πιπίλιμα που νοιώθεις δεν είναι φιλάκια, είναι η προσπάθειά τους να σε δαγκώσουν και να σε φάνε.
ΝΜ: Δεν με νοιάζει, με εκνευρίσατε, φεύγω.
ΠΜ: Καθόλου παράξενο. Αυτό που νοιώθεις ονομάζεται “cognitive dissonance”, λαϊκιστί, το δυσάρεστο αίσθημα όταν η πραγματικότητα και οι πεποιθήσεις μας είναι σε σύγκρουση. Χρειάζεται χρόνος και θα περάσεις μάλλον από όλα τα στάδια του πένθους (άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή). Το σημαντικό είναι να καταλάβεις αυτά που σου είπαμε και να αρχίσεις να σκέφτεσαι. Μετά από αυτό η επιστροφή σου είναι θέμα χρόνου.